de 6 niveaus van autonoom rijden

Autonoom rijdende wagens of self driving cars zijn een concept dat heel wat controverse opwekt. je hebt mensen die niet kunnen wachten op een wagen die ze helemaal autonoom van punt A naar B brengt en je hebt anderen die huiveren bij de gedachte alleen. Daar komt nog eens de hele ethische en morele discussie bij. Wat moet een wagen doen in geval van een onvermijdelijk ongeval. Kiezen voor de bestuurder of voor de andere partij? Kiezen voor de oudere of jongere weggebruiker? We hebben allemaal de discussie wel eens gevoerd op café of op een familiefeest. Op het internet vind je zelf een Moral Machine waarmee ze onderzoek doen naar de visie die grote groepen gebruikers op dit vlak hebben.

Wat is een self-driving car.

Een self driving car of een autonome auto is een voertuig dat autonoom (zonder tussenkomst van een mens) aan het verkeer kan deelnemen. Momenteel bestaan er op de markt nog geen complete autonome auto’s. Er zijn wel al heel wat fabrikanten die wagens op de markt hebben gebracht die een bepaalde mate van autonomie hebben. Deze auto’s werken met wat genoemd wordt een Advanced Driver Assistance System (ADAS) Dit systeem interpreteert alle data die van de verschillende camera’s en sensoren komt om op basis daarvan te beslissen of een aanpassing van het rijgedrag noodzakelijk is. De mate waarin autonoom rijden mogelijk is hang heel erg af van de stand van de technologie en de hoeveelheid technologie er in de wagen wordt geïntegreerd. In 2014 heeft de society of automotive engineers een classificatie uitgewerkt van self-driving cars.

Niveau 0 – geen automatisatie

Bij level 0 kan er niet gesproken worden van enige vorm van automatisatie. Het is belangrijk om automatisatie hier te interpreteren als de mogelijkheid om te versnellen, te vertragen of bij te sturen. De wagen kan dus bijvoorbeeld wel beschikken over een dode-hoek systeem maar het blijft de verantwoordelijkheid van de bestuurder om de informatie op te nemen te interpreteren en ernaar te handelen.

Niveau 1

Op dit niveau beschikt de wagen over een aantal mogelijkheden om het voertuig te besturen. Heel wat nieuwe wagens beschikken nu reeds over technologie van level 1. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om lane keeping assitance (waarbij de wagen bijstuurt om tussen de lijnen te blijven rijden) of adaptive cruise control (waarbij de wagen zich aan past aan de snelheid van de wagen voor je). 

Niveau 2

Bij niveau 2 spreken we van gedeeltelijke autonomie. Ook dit niveau is al behoorlijk ingeburgerd in de nieuwe auto’s die nu in het verkeer komen. Het verschil met level 1 is dat in dit geval systemen meer aan elkaar gekoppeld worden. Hier gaan bijvoorbeeld de adaptive cruise control en het noodrem systeem samen gaan werken bij het rijden in de file. Het verschil tussen niveau 1 & 2 zit hem vooral in het aantal gebruikte systemen en de mate waarin deze samenwerken

Bij niveau 1 & 2 moet de bestuurder nog zelf kiezen of hij de systemen wil gaan inschakelen en hij blijft ook zelf verantwoordelijk. In heel wat gevallen worden ook systemen ingebouwd die nakijken of de bestuurder wel alert genoeg blijft om deze verantwoordelijkheid te nemen. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan hands-on signalering waarmee wordt nagegaan of de handen van de bestuurder wel op het stuur liggen.

Niveau 3

Vanaf level 3 neemt het systeem de monitoring van de omgeving over. In level 1 & 2 moet de bestuurder nog steeds alles in de gaten houden. Bij niveau 3 kan de wagen in principe over langere trajecten autonoom gaan rijden. Hier spreken we echt van geautomatiseerd rijden (automated driving systems of ADS). De stap van 2 naar 3 is zowel voor de bestuurder als op technologisch vlak erg groot. In niveau 3 is het nog steeds zo dat de wagen enkel autonoom kan rijden in relatief eenvoudige omstandigheden. Als de omstandigheden veranderen of moeilijker worden vraagt de wagen aan de bestuurder om de controle over te nemen en dat moet binnen de paar seconden kunnen gebeuren. In dit filmpje van Audi krijg je een mooi beeld van wat niveau 3 kan betekenen.

Niveau 4

Vanaf niveau 4 kan de wagen in bijna alle omstandigheden zelf rijden. Het voertuig kan in principe alles zelf doen. Alleen in heel complexe situaties of extreme omstandigheden kan menselijke interventie nog nodig zijn. Momenteel vind je al testwagens van niveau 4 in het verkeer. Het groot verschil tussen level 3 en level 4 zit hem in de tijd die de bestuurder heeft om zijn aandacht terug bij het rijden te brengen. In niveau 4 is die van die aard dat de bestuurder zich op de meeste momenten met andere zaken kan bezighouden.

Niveau 5

Bij dit niveau zijn de mensen in de wagen in feite enkel passagiers. Er is op zich geen bestuurder met een rijbewijs noodzakelijk. De wagen kan alles op elk moment zelf doen. In een level 5 is in principe ook geen stuur nodig. Niveau 5 is technologisch zeer complex en de huidige stand van de technologie laat dit nog niet toe. Het is wel de heilige graal waar heel wat autofabrikanten naar op zoek zijn. Op dit moment gaat men ervan uit dat level 3 & 4 in de komende jaren algemeen verspreid gaat worden. Een aantal grote merken denkt echter ook dat level 5 niet zo lang meer op zich gaat laten wachten. Zo liet BMW weten te verwachten dat ze in 2021 met een level 5 op de markt gaan komen.

Veiligheid

Als er ergens op de wereld een ongeval gebeurt met een self driving car dan komt dit steeds uitgebreid in de media. Hierdoor lijkt het dat deze technologie nog ver van veilig is. Aan de andere kant geven zowat alle verzekeringsmaatschappijen uitgebreide kortingen op de verzekering als je wagen beschikt over een aantal veiligheidssystemen die ervoor kan zorgen dat vergissingen van bestuurders moeilijker of onmogelijk worden. Denk hierbij aan zaken zoals lane keeping assistance en adaptive cruise control.

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat het een kwestie van statistiek zal zijn. Autonome auto’s zullen ongevallen niet volledig kunnen uitsluiten maar het aantal ongevallen dat zal gebeuren en de impact ervan zullen linear dalen met de toename van het niveau en het aantal autonome wagens.

Wetgeving

Om autonome wagen in het verkeer te kunnen moet de wetgeving natuurlijk aangepast worden. Hoe zit het juist met het hebben van een rijbewijs. Gaan we dan wel mogen bellen in een wagen. Mag een bestuurder van een level 5 wagen gedronken hebben? Wie is er verantwoordelijk bij een ongeval met 2 level 5 wagens? Heel wat vragen die de wetgever moet gaan aanpakken. Momenteel is het zo dat, sinds mei 2018 autofabrikanten en technologiebedrijven tests mogen uitvoeren met volledig geautomatiseerde voertuigen. Hiervoor moeten ze wel eerst toestemming vragen aan de minister van mobiliteit. In principe moet er geen bestuurder meer aanwezig zijn in deze wagens. Dus schrik niet als je binnenkort wordt ingehaald door een lege wagen op de E40.